Sto lat temu na świecie rozszalała się pierwsza potężna zawierucha wojenna. Cesarstwo Niemiec i Austro-Węgry wypowiedziały wojnę państwom Ententy. Konflikt ten po obu stronach pochłonął aż 8,5 miliona ludzi. W chwili wybuchu I wojny światowej Piła była w granicach Niemiec, ale z dala od frontu. Tu jednak Niemcy urządzili potężny obóz jeniecki. Miasto zamieszkiwało 28 tysięcy ludzi, a w obozie było aż 45 tysięcy jeńców. Tu też powstał jeden z najsławniejszych na świecie dzienników wojennych napisanych przez dziecko. 12-letnią dziewczynkę Elfriede Kuhr... Piete Kuhr chce iść na wojnę i walczyć! Elfriede Kuhr urodziła się 25 kwietnia 1902 roku w Pile. Po rozwodzie jej matka wyjechała do Berlina, ojciec z dwoma najstarszymi braćmi do Gdańska, a ona wraz z trzecim bratem pozostała w Pile u babci Berty Goltz. Ich kamienica znajdowała się przy dworcu PKP. I wojna światowa wybuchła gdy Elfriede, pieszczotliwie nazywana Piete miała 12 lat. To z okien domu, dziewczynka obserwowała jak żołnierze niemieccy jadą pociągami na front. Żałowała, że nie jest chłopcem, bo też chciałaby iść na wojnę. - W swoim dzienniku opisuje rozmowę z kolegą brata, Hansem Androwskim. Gdy opowiadała, że chce iść na wojnę, on ją zapytał: czy mogłaby strzelać do ludzi. Piete odpowiedziała, że nie, strzelałaby w powietrze - opowiada Jan Szwedziński, regionalista. Dziewczynka była świadkiem euforii, jaka zapanowała w Pile po wybuchy wojny. Ten entuzjazm udzielił się także jej samej. Wówczas matka podpowiedziała, aby zaczęła prowadzić dziennik. Jej wpisy bardzo szybko ewoluowały w antywojenny zapis. - Zobaczyła jak synowie ich znajomych wracają w trumnach, jak przybywa grobów w mieście. Widziała, jak przybywają do miasta jeńcy wojenni, jak zaczął się głód. Wtedy zaczęło się wszystko zmieniać - dodaje Wiesława Szczygieł, animatorka kultury. W Pile stała się pacyfistką Tak powstał jeden z najbardziej znanych na świecie dziecięcych dzienników wojny. Nie są to wspomnienia, które bywają filtrowane przez pamięć i późniejsze poglądy.